外国人听中国文物讲故事

Тинчурин К?рим ??ли улы
Зат	ир-ат
Гражданлы?	Р?с?й империя?ы  СССР
Тыу?ан к?н?	15 сентябрь 1887({{padleft:1887|4|0}}-{{padleft:9|2|0}}-{{padleft:15|2|0}})
Тыу?ан урыны	Белоозерка[d], Керенский уезд[d], Пенза губерна?ы[d], Р?с?й империя?ы
Вафат бул?ан к?н?	15 ноябрь 1938({{padleft:1938|4|0}}-{{padleft:11|2|0}}-{{padleft:15|2|0}}) (51 й?ш)
Вафат бул?ан урыны	?азан, РСФСР, СССР
?лем т?р?	атып ?лтере?[d]
Х?л?л ефете	Тинчурина, Захида Гиреевна[d]
Я?ма ???р??р теле	татар теле
??н?р т?р?	актёр, я?ыусы, театр режиссёры, драматург
У?ыу йорто	М?х?м??и?
Ма?таулы исемд?ре ??м баш?а б?л?кт?ре
Автор?ы? Викимилект?ге ?алыбы	Karim Tinchurin
Тинчурин К?рим ??ли улы Викимилект?

百度 二是截至去年年底，国四环保标准的车型（基本上2009年之后的车型都为国四环保标准）已经可以迁往全国80%以上的地级市市场，因此这项政策本身对北京二手车市场的影响不大。

Тинчурин К?рим ??ли улы (15 сентябрь 1887 йыл — 15 ноябрь 1938 йыл) — татар драматургия?ы классигы, артист ??м режиссёр. С?й?си золом ?орбаны.

Биография?ы

К?рим ??ли улы Тинчурин 1887 йылды? 15 сентябренд? Пенза губерна?ыны? А?к?л-Тара?лы (Белоозерка) ауылында игенсе ?аил??енд? тыуа. К?рше ауыл м??р?с??енд? башлан?ыс белем ал?андан ?у?, 1900 йылда ?азан?а кил? ??м, т?рл? ялланма эшт?р?? эшл?п, бер ни тиклем а?са йый?ас, ?М?х?м??и?? м??р?с??ен? у?ыр?а ин?. 1905 йыл?ы революцион х?р?к?тт? ?атнаша.

1906 йылды? февраленд? м??р?с? т?ртипт?рен? ?аршы сы??ан ?с?н 87 ш?кертте, улар ара?ында К?рим Тинчурин да була, "М?х?м??и?"н?н ?ыуалар. Ул башта Тамбов я?тарына китеп, урман ?арауылсы?ы булып эшл?й, ?у?ынан Т?б?нге Новгород, ?арытау я?тарында?ы ауылдар?а балалар у?ыта. Хик?й?л?р, новеллалар, ши?ыр?ар я?а башлай.

1910 йылда т??ге профессиональ татар труппа?ы ?С?й?р??е? ет?ксе?е ?. ?арыев бай тормош т?жриб??е тупла?ан белемле егетте ?С?й?р? труппа?ына артист итеп са?ыра. К. Тинчуринды? артислы? таланты ти? асыла. ?. Камал, ?. Исха?и, Ф.?мирхан, А.Островский, Ф.Шиллер ??м баш?а драматургтар?ы? ?с?р??ре буйынса ?уйыл?ан спектаклд?р?? ?атнашып, ??енс?лекле образдар тыу?ыра.

1906 йылда у? с?хн? ???р??ре я?а башла?а ла, ???би ижад?а ны?лап ?С?й?р??? тотона. Бер-Бер артлы ?Шомло а?ым? (1910—1912), ?Беренсе с?ск?л?р? 1913), ?К?й??? кей??? (1915), ?Ас ?аши?? (1915), ?Ел?ыуар?ар? (1916), ??у??ы с?л?м? (1917) пьесалары донъя к?р?. Л?кин батша цензура?ы драматургты? ???р??рен (?К?й??? кей?????н баш?а) ?уйыр?а р?хс?т бирм?й. К?рим Тинчурин г?зит-журнал битт?ренд? к?п хик?й?л?р ба?тыра, осор?ы? ?атмарлы ва?и?аларына ?? ба?а?ын биреп бара.

1917 йыл?ы Октябрь революция?ыны? ???ел й?м?и?т т????г? килтер?с?ген? б?т? к??еле мен?н ышан?ан К?рим Тинчурин халы??а хе?м?т ите?се театр с?н??те тыу?ырыр?а тырыша. Ин?илаптар?ан ?у? драматургты? ?Йософ мен?н З?л?йха? (1918), ?Тутый?ош? (1918), ??а?ла, шартлама?ын? (1918) комедиялары я?ыла. Шул йылдар?а уны? ойоштороусы, ет?ксе таланты асыла. 1918 йылды драматург алдына тар?ал?ан ?С?й?р? труппа?ы артистарын йыйып алыу, спектаклд?р ??ерл?? бурысы ?уйыла. Я?ыусы был эшк? е? ?ы??анып тотона ??м ти? арала й?ш драматургтар Ш. Усманов, Ф. С?йфи-?азанлы, Ф. Бурнаш мен?н ижади хе?м?тт?шлек урынлаштыра, рус ??м сит ил автор?арыны? ???р??рен т?ржем? ите??е ойоштора. К?пмелер ва?ыт М?ск???? ???к мосолман х?рби коллегия?ында эшл?г?нд?н ?у?, К. Тинчуринды ?амар ?ала?ына, К?нсы?ыш фронт ?арама?ында?ы татар театр студия?ына ет?ксе итеп еб?р?л?р. Драматург ?ы??а ?ына ва?ыт эсенд? бер т?рк?м артистар ??ерл?п сы?ара ??м шулар мен?н Ырымбур ?ала?ында спектаклд?р ?уя башлай. 1922 йылда ул бер ни тиклем ва?ыт Ташкентта татар театрында эшл?п ала.

К?рим Тинчурин 1922 йылда ?азан?а са?ырып ?айтарыла ??м у?а Татар д??л?т театр труппа?ы ойоштороу бурысы ?уйыла. Ул я?ы театр?а т?рл? ?алалар?ан к?ренекле артистар?ы ??м й?ш композитор С?лих С?й??шевте са?ыра. Улар?а х??ерге Н. Островский урамында?ы Й?ш тамашасылар театры бина?ы бирел?.

1920—1930-сы йылдар?а татар театрыны? репертуарын байытыу, жанр?ы т?рл?ндере?, тамашасы ихтыяжына яуап бирер??й ??р?тл?? алымдары табыу бурысы ба?а. Мирх?й??р Ф?йзи?е? "??ли?баныу"ын ?уйып, К?рим Тинчурин музыкаль драма жанрын ??тереп еб?р?. Тинчуринды? татар профессиональ музыка с?н??тен? ниге? ?ал?ан С?лих С?й??шев мен?н ижади ду?лы?ы, С?й??шевте? с?хн? закондарын ??м ???р?е? жанр ??енс?лект?рен беле?е, халы?сан рухта?ы музыка?ы, ике с?н??т т?р?н?? ??-ара синтетик ярашыуы ???р тексында й?шерелг?н фекер??р?е асыр?а яр?ам ит?. Шул р??ешле ??азан ??лг???? (1923), ???нг?н йондо??ар? (1923), ?З??г?р ш?л? (1926), ?Ил? (1927), ??андыр буйы? (1931) ке?ек т?р?н философик, ?хла?и й?км?ткеле, сихри музыкалы ?о?лан?ыс ???р??р я?ыла. Музыкаль драма жанрында у?ышлы эшл?г?н автор?ы? трагедия ??м драма-комедиялары донъя к?р?: ?Зар? (1922), ?Американ? (1924), ?Елк?н?е???р? (1926), ?Ударниктар байрамы? (1933), ?Улар ?с?? ине? (1935) ?.б. ??ипте? драматургия ??м театр с?н??тен ??тере???ге хе?м?те ю?ары ба?алана — 1926 йылда ?Татарстанды? ат?а?ан?ан артисы? тиг?н исем бирел?. Л?кин уны? ижады, эшм?к?рлеге ?апма-?аршы фекер??р ?? тыу?ыра. Матбу?атта ?тк?нд?р?е я?лай, у?а м??хи? йырлай тиг?н м???л?л?р к?рен?.

1928 йылды К?рим Тинчурин бер т?рк?м артистар мен?н ?стерхан?а к?сеп китерг? м?жб?р була. Унда татар театрында баш режиссёр булып эшл?й, ??ене? ?Ил? драма?ын да шунда беренсе тап?ыр с?хн?г? ?уя. Ике йылдан уны ?азан?а са?ырып ?айтаралар.

К?рим Тинчуринды? ??мере ва?ыт?ы? ???л?. Ул — Сталин репрессияларыны? ?орбаны. 1938 йылды? 15 ноябренд? фажи??ле ю? ител?, у?а бары илле ген? й?ш була.

Х?тер

• ?азанды? Вахит районында урынлаш?ан урам?а исеме бирелг?н.
• ?азанды? Вахит районында урынлаш?ан парк?ка исеме бирелг?н (?азанды? ?гайд-паркы?).
• Яр Саллы ?ала?ыны? (И?ке ?ала) Комсомол районы ГЭС би?т??е 10-сы комплексында урынлаш?ан урам?а исеме бирелг?н.
• 1988 йылда Татар д??л?т драма ??м комедия театрына К?рим Тинчурин исеме бирел?.

?ылтанмалар

• Биография?ы
• Татар электрон китапхана?ы 2010 йыл 17 октябрь архивлан?ан.
• Татар виртуаль гимназия?ы(недоступная ссылка)
• Ва?ыт?ы? ??нг?н йондо?. 2014 йыл 3 сентябрь архивлан?ан.
• Автор: ?лф?т Закирй?нов 2014 йыл 3 сентябрь архивлан?ан.
• К?рим Тинчурин тура?ында ??р кем белерг? тейешле 7 факт