青岛是什么省
Электро?н му?зыка (нем. Elektronische Musik, ингл. ябай ??йл?? теленд? ?электроника?) — ки? музыкаль жанр, электрон музыкаль инструменттар ??м технологиялар (????тт? компьютер?а?ы махсус программалар мен?н) яр?амында я?ыл?ан музыка . Т??ге электрон инструменттар 20 быуатты? башында барлы??а киле?ен? ?арама?тан, электрон музыка ?? аллы жанр булара? 20 быуатты? икенсе ярты?ында ?ына ны?ына.
Электрон музыка электрон технологиялар ??м электромеханик музыкаль инструменттар ?уллан?анда барлы??а килг?н тауыштан тора[1].
Электромеханик музыкаль инструменттар эсен? телармониум, Хаммонд органы, электрогитара ин?. Та?а электрон тауышты терменвокс, синтезатор ??м компьютер ке?ек инструменттар яр?амында сы?аралар.
Электрон музыка т???? к?нбайыш академик музыка?ына б?йле була, ?мм? был х?л 1960-сы йылдар?а, ос?о? электрон синтезатор?ар килеп сы??ас, ??г?р?.
Синтезатор?ар?ы? ха?ы урта ким?лг? етк?с, ябай халы??а ла ?атып алыр?а м?мкинселеге тыу, ки? таныл?ан музыканы? образын ??г?рт? — синтезатор?ар?ы к?п рок- ??м поп-артистар ?уллана башлай.
Ошо ва?ыттан алып электрон музыка таныл?ан м???ни?тте? ????ти ?л?ш? булып кит?. Б?г?н электрон музыка ?? эсен? т?рл? стилд?ге музыка т?р??рен ала.
Барлы??а киле?е
[??г?ртерг? | сы?ана?ты ??г?рте?]
Тауыштар?ы я?ып алыу йыш ?ына электрон музыканы сы?арыу уйына б?йле. ?мм? электрон музыканы сы?арыу тауышты я?ыу процессыны? т?п ма?саты т?гел.
1857 йылда француз н?шерсе?е ??м китап ?атыусы Эдуар Леон Скотт де Мартенвиль я?ы ?оролма — фоноавтограф?а — патент ала. Фоноавтограф беренсе тауыш я?ыусы аппарат, ?мм? йырлата алмай.
1878 йылда Америка уйлап табыусы?ы Томас А. Эдисон фонограф?а патент ала. Эдисонды? фонографы, Скотты? фоноафтографы ке?ек ?к, тауышты я?ыу ?с?н цилиндр?ар ?уллана, тик унан айырмалы р??ешт?, тауышты я?ыу ?ына т?гел, ты?лау м?мкинлеге бар.
1887 йылда Америка уйлап табыусы?ы Эмиль Берлинер диск фонографын донъя?а к?р??т?.
1906 йылда Америка уйлап табыусы?ы Ли де Форест электрон музыка ??ешен? ?ур йо?онто я?а?ан триод лампа к?с?йткесен (аудион) уйлап таба, эсенд? термокатодлы быяла к?пш?ле беренсе электрон лампа, электр сигналдар?ы сы?ара ??м к?с?йт? ала. Электрон лампаны уйлап табыу радиотапшырыу?ар ??м электрон ?анау процесстарына юл аса.
Электрон музыка барлы??а киле???н алда у?, композитор?ар?ы? музыка я??анда, я?ы технологиялар?ы ?улланыу тел?ге була.
Механик, электрон эст?лекле бер нис? инструмент барлы??а кил?. Улар камилыра? электрон инструменттар?ы? ??ешен? юл ?ала.
1898—1912 йылдар?а Америка э?л?п табыусы?ы Тадеуш Кахилл телармониум (ингл. Telharmonium) исемле электромеханик инструмент ??т?нд? эшл?й. ?мм? был инструментты ?урлы?ы ?с?н ?абул итм?й??р: 1906 йыл?ы версия?ы 200 тонна?а тарта, 18 кв. метрлы? май?анды ала.
Беренсе электрон инструмент тип терменвокс и??пл?н?. Терменвоксты уры? уйлап табыусы?ы Лев Термен 1919—1920 йылда уйлап сы?ара. Был инструментта тауыш электр магнитлы ?ыр?а ике металлы антеннала ?ул х?р?к?тен?н килеп сы?а.
Беренсе электрон инструменттар р?тен? Николай Обухов 1926 йылда уйлап тап?ан тауыш т?ре?е (фр. Croix Sonore), ??м 1919—1928 йылдар?а Морис Мортено тарафынан уйлап табыл?ан Мартено тул?ындары ин?. Мартено тул?ындарын ?улланыу?ы? т?п ми?алы булып Оливье Мессианды? Турангалила-симфония ?.б. уны? ???р??ре булып тора. Мартено тул?ындары инструментын музыка я?ыу?а шулай баш?а композитор?ар, м???л?н, Андре Жоливе ?уллана.
Футуристар
[??г?ртерг? | сы?ана?ты ??г?рте?]Италияла футуристар музыкаль эстетиканы? ??г?ре?ен? т?рл? я?тан кил?л?р. Футуристар ф?лс?ф??ене? т?п идея?ы — ?тауыш?ты ба?алау ??м художестволы ??м а?лайышлы компоненттар?ы хатта мюзикл тип ?анап булмай тор?ан ?нд?рг? урынлаштырыу.
1911 йылда итальян музыка белгесе ??м композиторы Балилла Прателла ?Кил?с?к музыка?ыны? техник манифесын? сы?ара, у?а ярашлы футуристар кредо?ы ошолай: ?К?м?к кешене?, эре заводтар?ы?, тимер юлдар?ы?, трансатлантик лайнер?ар?ы?, х?рби караптар?ы?, автомобилд?р?е? ??м самолёттар?ы? музыкаль к??елен к?р??те?. Музыкаль ???р??р?е? м??гелек т?п темаларына тормошто? б?т? ?лк??ен? ?теп инг?н Электр ??м техника рухын ??т?ге??
1913 йылды? 11 мартында футурист Луиджи Руссоло ?Шау-шыу с?н??те? манифесын ба?тырып сы?ара. 1914 йылды? 21 апреленд? Миланда ?шау-шыулы с?н??тте?? беренсе концертын ?тк?р?. Был концертта уны? шау-шыу машиналары ?улланыл?ан.
1920-1930-се йылдар
[??г?ртерг? | сы?ана?ты ??г?рте?]Ошо ун йыл эсенд? к?п кен? электрон инструменттар ??м улар ?с?н т??ге композициялар барлы??а кил?.
Беренсе электрон инструмент булып 1919-20 йылдар?а Ленинградта Лев Теремин уйлап сы?ар?ан этерофон тора, ?у?ыра? уны? исеме терменвокс тип ??г?ртел?. Терменвоксты? барлы??а киле?е мен?н электрон инструменттар ?с?н т??ге ???р??р барлы??а кил?. Был ???р??р "шау-шыу ?уптарыусылар" ???р??рен?н ны? айырылып тор?ан. ??м был машиналар?ы музыкала ?улланыу ма?саттарыны? ??г?ре?ен? килтер?.
1927 йылда А?Ш-ты? уйлап сы?арыусы?ы О’Нилл (J. A. O’Neill) магнит та?ма?ын ?уллан?ан ?оролма эшл?й, ул тауыш я?ыу процесын я?ы ким?лг? к?т?р?. ?мм? был ?оролма коммерция у?ышы килтерм?й.
1928 йылда француз виолончелисы Морис Мартено ?Мартено тул?ындары? ?оралын уйлап таба ??м уны? мен?н Парижда дебют я?ай.
1929 йылда композитор Джозеф Шилингер терменвокс ?с?н ?First Airphonic Suite? сюита?ын я?а. Т??ге тап?ыр сюита Кливленд оркестры мен?н берг? ишеттерел?, унда Лев Термен солист сифатында сы?ыш я?ай. Шул у? йылда А?Ш композиторы Джордж Антейл ?? ижадында т??ге тап?ыр механик инструменттар, электр шау-шыулы машиналар, мотор?ар ??м к?с?йткест?р ?с?н партиялар я?а. Был партиялар?ы ул ?Блум ?ф?нде? опера?ы ?с?н я?а, ?мм? уны ул бер ?асан да тамамламай.
1930 йылда Лоуренс Хаммонд (Хэммонд) ??ене? электрон инструменттар етештере? компания?ына ниге? ?ала. Кахилл теллармониум ке?ек тауыш сы?арыу принцибын тормош?а ашыр?ан ?Хаммонд органы?н ки? етештере?г? тотона. Хаммонд баш?а уйлап табыу?ар?ы ла етештер?, м???л?н, ирт? ревербератор. Хаммонд Джоном Ханертом (John Hanert) ??м Си Эн Вилльямсом (C. N. Williams) мен?н берлект? та?ы бер электрон инструмент — ?Новакорд? уйлап таба. ?Новакорд? беренсе коммерция полифоник синтезаторы була. Беренсе тап?ыр ?Новакорд? 1939 йылда Нью-Йоркта у??ан Б?т? донъя й?рминк??енд? халы??а к?р??тел?, ?мм? 1942 йылда етештере???н сы?арыла.
Был осор?а Тристан Тцара, Курт Швиттерс, Филиппо Томмазо Маринетти ке?ек музыканттар "тауыш с?н??те" й?ки Саунд-арт ?лк??енд? эксперименттар ?тк?р? башлай?ар.
??еше: 1940-1950 йылдар
[??г?ртерг? | сы?ана?ты ??г?рте?]Магнит плёнка?ы ?с?н электроакустик музыка
[??г?ртерг? | сы?ана?ты ??г?рте?]??л?к??? ташыуыста т?б?н сифатлы магнитлы я?ыу ?оролмалары 1900 йылдан алып ?улланыла. 1930 йылдар башында киноиндустрия фото-оптик тауыш я?ыу ысулын фильмдар?ы тауышлы ите? ?с?н ?уллана башлай. Шул у? ва?ытта немец AEG электроника компания?ы 1935 йылды? авгусында Берлин халы?-ара радиок?рг??м??енд? к?р??телг?н беренсе магнит я?ыу аппаратын — K-1 ?Magnetophon?-ды [1].
1940 йылда немец инженеры Вальтер Вебер алмаш ток мен?н ю?ары йышлы?та?ы магнитлаштырыу технология?ына патент ала, был тауышты я??ырыу ??м уйнау сифатын к?пк? я?шырта. 1941 йылда AEG магнитофонды? (Magnetophon K4-HF) я?ы моделен сы?ара, ул беренсе булып Вебер?ы? ю?ары йышлы?та?ы магнитлаштырыу технология?ы ?улланыла. 1942 йылда AEG тауышты стерео форматында я??ырыу буйынса эксперименттар ?тк?р?[2].
XXI быуат
[??г?ртерг? | сы?ана?ты ??г?рте?]
XXI быуатты? башы электрон музыка ?с?н к?п т?рл?л?к аша бер??млекк? ынтылыу мен?н б?йле. Та?а стилд?р тик теорияла ?ына ?ала. Тормошта ??р ???р тиерлек к?п музыка т?р??ре элементтарында т???л?, альбомдар?ы тасуирлау ?с?н к?п составлы билд?м?л?р ?улланыр?а м?жб?р??р. 1970—1980 йылдар?а?ы билд?ле композициялар?а техно-ремикстар т???? эше ???ем бара.
Ундай эшк?ртеле?г? Жарра, Space, Вангелиса, Tangerine Dream музыка?ы дусар була.
???би?т
[??г?ртерг? | сы?ана?ты ??г?рте?]- Володин А.А. Электронные синтезаторы и электронная музыка. В кн.: Володин А.А. Электромузыкальные инструменты. М., 1979, с. 159-178 (очерк развития электронной музыки в России и за рубежом).
- Demers J. Listening through the noise: The aesthetics of experimental electronic music. Oxford: Oxford University Press, 2010. ISBN 9780195387650.
- The Cambridge companion to electronic music, ed. by N. Collins and J. d'Escriván. Cambridge: Cambridge University Press, 2013. ISBN 9780521688659.
Сы?ана?тар
[??г?ртерг? | сы?ана?ты ??г?рте?]- Norman, Katharine (2004), Sounding Art: Eight Literary Excursions through Electronic Music, Aldershot: Ashgate Publishing, Ltd, ISBN 0-7546-0426-8
Был м???л?г? т?б?нд?гел?р етешм?й. Ошолар?ы т???теп й? ??т?п, ?е? уны я?шырта ала?ы?ы??: |
- ↑ 1935 AEG Magnetophon Tape Recorder (инг.) // Mix: Professional Audio and Music Production (mixonline.com). — 2006. Архивировано из первоисточника 8 февраль 2013.
- ↑ Friedrich Engel, Peter Hammar; additional editing by Richard L. Hess. A Selected History of Magnetic Recording (ингл.). Richardhess.com (2006).